141. विकासाच्या वाटेवरील भारत!

अलीकडील काही काळात देशाच्या विविध ठिकाणी घडलेल्या "घरगुती हिंसाचाराच्या (Domestic Violence)" घटनांच्या पार्श्वभूमीवर सदरील लेख प्रकाशित करीत आहे.

'स्त्रीयांना शारीरिक, मानसिक, भावनिक, लैंगिक, आर्थिक पातळीवर होणारा छळ म्हणजेच घरगुती किंवा कौटुंबिक हिंसाचार म्हणता येईल.' मुख्यत्वे पती अथवा कुटुंबीय या छळास जबाबदार असतात. हे अनेक घटनांवरून सिद्ध होते.

या हिंसाचाराला तीन मुख्य प्रकारांत वर्गीकृत करता येईल.

1. शारीरिक हिंसाचार (Physical Spousal Violence)-

यामध्ये स्त्रीला मारहाण करणे, जखमी करणे, शारीरिक इजा पोहोचविणे इत्यादी स्वरूपातील शारीरिक हिंसेचा समावेश होतो.

2. लैंगिक हिंसाचार (Sexual Spousal Violence)-

स्त्रीच्या संमतीशिवाय लैंगिक संबंध ठेवणे, जबरदस्तीने लैंगिक अत्याचार (बलात्कार) करणे इत्यादी बाबींचा समावेश यात करता येईल.

3. भावनिक हिंसाचार (Emotional Spousal Violence)-

स्त्रीला शिवीगाळ-अपमानित करणे, अपमानास्पद वागणूक देणे, हानी पोहोचवण्याची धमकी देणे इत्यादींचा समावेश यामध्ये होतो.

देशातील बहुतांश स्त्रिया वरील तीनही किंवा त्यापैकी कुठल्यातरी एका हिंसाचाराला बळी पडलेल्या दिसतात.

हुंडा किंवा मालमत्तेसाठी, अपेक्षित अपत्य होत नसल्याने तसेच पतीद्वारे नशिल्या पदार्थांच्या सेवनामुळे, तसेच इतर काही खाजगी कारणांमुळे ही हिंसा घडून येते. या हिंसेतून अनेकदा स्त्रियांची हत्या देखील केली जाते. बऱ्याचदा सततच्या त्रासाला कंटाळून स्त्रियांनी स्वतःच आत्महत्येचा मार्ग अवलंबिल्याचे उदाहरणे देखील सापडतात.

या हिंसाचाराच्या समस्येला अधिक सखोलपणे समजण्याकरिता केंद्राद्वारे प्रकाशित होणाऱ्या अहवालाच्या विश्लेषणाची जोड द्यावी लागेल. हा अहवाल आणि या समस्येवरील उपाय-योजना पुढील लेखातून समजून घेऊया..!

(क्रमशः)

~ सचिन विलास बोर्डे

33/2

Domestic Violence | Crimes Against Women | Women Safety | Women Empowerment | Gender Equality | Social Issues | Society | Awareness 

NEXT 🔹 PREVIOUS